سیلندر موتور به قطعه‌ای گفته می‌شود که به شکل استوانه بوده و دارای قطر و ضخامت معین است .
سیلندر موتور در سایزهای بسیار کوچک ( در ماشین‌های کنترلی بنزینی ) و در سایزهای بزرگتر ( در کشتی‌ها و ناوهای جنگی ) وجود دارد .
این قطعه نقش مهمی در موتور ایفا می‌کند . در صورت خرابی سیلندر سوخت به داخل موتور نفوذ کرده و منفجر می‌شود و آب و روغن را از بین می‌برد .
دراین وضعیت می‌توان گفت که موتور دیگر از کار افتاده است .
بیایید بیشتر عملکرد سیلندرها را بررسی کنیم …
با گواهیران همراه باشید …
مطالب مرتبط: برترین روغن هیدرولیکی با کیفیت ( روغن هیدرولیک بهران )
کاربرد سیلندر چیست ؟
اگر بخواهیم کاربرد این قطعه را به خوبی بررسی کنیم بهتر است بدانید که این استوانه از جنس فولاد آب دیده ساخته شده و محل تولید قدرت برای حرکت است .
استوانه‌ای که جایگاه پیستون است و خرابی در این قطعه باعث آسیب سیستم موتور خواهد شد .
پیستون از طرفی به شاتون و میل لنگ و از طرف دیگر به گژنپین ( نگهدارنده شاتون ) متصل است .
محفظه هدایت پیستون :
کار پیستون این است که در سیلندر موتور بالا و پایین ( حرکت خطی و عمودی ) را ایفا کند . وقتی پیستون به نقطه مرگ بالا در سیلندر می‌رسد , سوخت متراکم شده و آماده جرقه‌زنی شمع می‌شود .
هنگامی که جرقه زده شد , سوخت منفجر شده و پیستون به طرف پایین حرکت می‌کند .
به این ترتیب نیرو برای حرکت خودرو تولید خواهد شد .
در آخر به وسیله قطعه‌ای به نام دیسک و صفحه به گیربکس منتقل می‌شود .
پس کار سیلندر موتور , هدایت پیستون است .
خنک کاری سیلندر چگونه صورت می‌گیرد ؟
خنک کاری در سیستم موتور بخش مهمی است . در صورتی که خنک کاری صورت نگیرد , پیستون به دیواره‌های سیلندر موتور جوش خورده و موتور به طور کامل می‌سوزد و از بین می‌رود و باید موتور خودرو را تعویض کرد ( که هزینه بسیار بالایی دارد ) .
پس باید قطعه داغی که در آن سوخت دائما در حال انفجار است را خنک کنیم . بخشی از خنک کاری با روغن است ( خنک کاری با روغن موتور ) که آن را در نظر نمی‌گیریم .
خنک کاری در 2 حالت موجود عبارت است از :
- خنک کاری با هوا ( هواخنک )
- خنک کاری با آب ( رادیاتور )
خنک کاری با هوا ( هواخنک )
برای خنک کاری با هوا شما از برخورد هوا با بدنه موتور , موتور را خنک می‌کنید که در این روش باید حتما بدنه موتور را به حالت پره‌ای , مانند شکل زیر دربیاورید تا به اصطلاح هوا در پره مقاومت کرده و به راحتی خارج نشود .
در این روش از روغن و هوا و هواکش‌های قدرتمند استفاده می‌شود .
مانند موتورسیکلت‌ها یا خودروهای موتور عقب مانند لامبورگینی و …
خنک کاری با آب
برای خنک کاری موتور با آب , از قطعه‌هایی به نام رادیاتور و واترپمپ در موتور استفاده می‌شود .
در اصل در این روش داخل موتور و دور تا دور سیلندرهای داغ را آب فرا گرفته است .
اما این آب داغ شده که به سوپرهیت نیز گاهی اوقات می‌رسد باید فورا خنک شود وگرنه تمامی قطعات غیرفولادی به راحتی آب خواهد شد . در این حالت می‌گویند موتور جوش آورده است .
آب داغ شده به وسیله واترپمپ به سمت رادیاتور رفته و وقتی باد توسط فن‌ها به رادیاتور برخورد می‌کند , آب را خنک می‌کند و دوباره به وسیله واترپمپ آب خنک شده به موتور رفته و جایگزین آب داغ می‌شود که این عمل بسیار سریع صورت می‌گیرد .
چند نوع سیلندر وجود دارد ؟
2 نوع سیلندر موتور وجود دارد که آن را خشک و تر می‌نامند .
در نوع خشک آن , سیلندر ماشین کاملا به موتور جوش خورده و قابل جداشدن در مواقع خرابی نبوده و عملا باید موتور را تعویض کرد .
در این نوع از نمک نیز برای خنک کاری استفاده می‌شد که دیگر منسوخ شده است .
در نوع ” تَر” , سیلندر به موتور جوش نخورده و می‌توان آن را در صورت خرابی به راحتی تعویض کرد .
آیا امکان سوختگی در سیلندر ماشین وجود دارد ؟
سوختگی در این قطعه به طور حتم صورت می‌گیرد اگر موارد زیر رعایت نشود :
- چک نکردن آب رادیاتور
- چک نکردن سلامت واترپمپ
- خرابی مجاری و رسوب‌گیری‌های بسیار شدید
- سوراخی یا تراشیدگی شدید در آن
- خنک نشدن به وسیله روغن ( که در این مورد یا پمپ روغن خراب است یا روغن بسیار کم است )
سیلندر موتور در تولید قدرت موثر است ؟
شاید بگویید : مسلما خیر . اما باید بدانید هرچه قطر سیلندر ماشین بیشتر باشد , پیستون بزرگتر بوده و قدرت بسیار عظیمی درست می‌شود .
برای شما دو آزمایش را مثال می‌زنیم :
آزمایش اول :
اگر قطر سیلندر موتور پراید را چند برابر کنید و طول شاتون را همان که هست در نظر بگیرید ( با در نظر نگرفتن کیفیت کلی خودرو ) می‌تواند شیب 70 درجه روبه بالا را به راحتی و با سرعت بالا برود .
آزمایش دوم :
حالا بیایید قطر را 3 برابر کنیم و طول شاتون را کمی دستکاری کنیم . یعنی 5 سانتی متر از طول شاتون کوتاه کرده و در کل سایز عمودی موتور را کاهش دهیم .
کمی هم طراحی را تغییر بدهیم , در کناره‌های خودرو با همین وزن , دو باله قرار دهیم . حال ببینیم در سرعت 80 کیلومتر چه اتفاقی می‌افتد ؟
با این سرعت و قدرت بسیار زیاد , بعداز طی مسافتی خودرو شروع به پرواز می‌کند .
آیا امکان تراشیده شدن سیلندر وجود دارد ؟
اگر پیستون در سیلندر کج شود و شاتون عامل آن باشد و روغن کاری به طور صحیح صورت نگیرد , 100% این قطعه دچار تراشیدگی خواهد شد .
البته بهتر است بدانید روغن داغ قابلیت اشتعال داشته و سوخت ترکیب شده با آن اگر زیاد باشد باعث انفجار می‌شود . اگر کم باشد شما شاهد روغن‌سوزی و دود آبی خروجی از خودرو خواهید شد .
آیا سیلندر را می‌توانیم خودمان تعویض کنیم ؟
اگر این قطعه خشک باشد باید به تراشکاری برود که باید این کار بدون خطا صورت گیرد وگرنه باید با موتور خداحافظی کنید .
اما اگر تر باشد , باز هم باید به تراشکاری بروید اما به راحتی درآمده و جایگزین می‌شود و نیازی به تعویض موتور ندارید .
آیا در صورت خرابی سیلندر , کل موتور باید تعویض شود ؟
اگر خرابی سیلندر موجب سوختن و آب شدن قطعات یا گیر کردن پیستون در آن شود باید کل موتور تعویض شود .
البته می‌توان این کار را نکرد اما هزینه تعمیر هم بسیار گران تمام خواهد شد .
پس توصیه می‌شود حتما یک موتور جدید را خریداری کنید .
سیلندر تانک‌ها با خودروهای سواری چه تفاوتی دارد ؟
سیلندر تانک‌ها با قطرهای 7 برابر و ارتفاع 5 برابری سایر خودروهای معمولی ساخته می‌شود .
جالب است بدانید شاتون در تانک‌ها بسیار بلند و سنگین است و از تنگستن و فولاد سخت ساخته شده که ساخت آن در کوره‌های مخصوص حدودا 20 روز طول می‌کشد .
همچنین قدرت تولید به علت بلندتر بودن شاتون در موتور تانک‌ها 2 برابر است .
از این‌رو شاهد تانک‌هایی هستیم که به راحتی شیب‌های تند را با وزن 20 تنی خود بالا می‌روند . البته باید بدانید که موتورهای 24 سیلندر و دیزلی در تانک‌ها استفاده می‌شود .
آیا کشتی هم سیلندر دارد ؟ اگر دارد اندازه آن چقدر است ؟
کشتی‌های تجاری وزن‌هایی برابر با 4000 تن ( حداقل ) و بدون احتساب وسایل و کانتینرها دارند . موتورهای 100 سیلندر با قطر 20 برابر و ارتفاع شاتون 30 برابر تانک‌ها است .